Preek bij Matteüs 5:1-11 (de zaligsprekingen) in ‘Woonzorgcentrum De Flecke’ in Joure.
10 februari 2013.
Voorganger: Aart C. Veldhuizen.
Ik heb je liever dan geluk
“Ik heb je liever dan geluk”. Dat is de eerste regel van een liedje van de cabaretier Herman Finkers. “Ik heb je liever dan geluk”. Een prachtige uitspraak is dat.
Gelukkig zijn en liefde, dat is een rare vergelijking. Ik wil eigenlijk allebei: gelukkig zijn èn liefde!
Als Herman Finkers dat liedje maakt, is hij ziek, een soort leukemie, bloedkanker. En met dit liedje trad hij weer op, met een nieuw programma waarin hij zich helemaal laat zien. En hij zingt daar dit liefdesliedje, voor zijn geliefden: “Ik heb je liever dan geluk”.
Ik heb je liever dan geluk. Ja, dat is er. Het wonder van liefde, dat verder gaat dan geluk, dat doorgaat waar het geluk is gestopt, waar pech over je leven is gekomen, door ziekte of verdriet. Er is iets dat liever is dan geluk.
Vandaag gaat het over geluk. Een grote massa mensen is bij Jezus gekomen. Mensen uit allerlei uithoeken. Er zijn armen bij, zieken, gekwetsten, mensen met verdriet, mensen die wel zouden willen vluchten, mensen die niet meer weten hoe het verder moet. En Jezus is met zijn leerlingen wat verder gelopen, hogerop de berg op. Want als je op de berg bent, ben je dichter bij God. En daar vertelt Jezus aan zijn leerlingen hoe God naar mensen kijkt:
“Zalig zijn zij die treuren, die verdriet hebben, die rouwen. Zalig zijn zij die het zwaar hebben, die niet meer weten waar ze het zoeken moeten.”
Zalig, dat is een oud woord, maar het betekent heel gewoon: diep gelukkig. En dat zegt Jezus daar op die berg: “diep gelukkig zijn zij die treuren, die verdriet hebben, die rouwen. Diep gelukkig zijn zij die het zwaar hebben, die niet meer weten waar ze het zoeken moeten.”
Maar dat is absurd. Dat is natuurlijk niet waar. Als je het zwaar hebt in je leven, en u heeft zulke momenten veel vaker meegemaakt dan ik, dan ben je niet gelukkig. Dan smaakt de taart je niet. Integendeel: het feest en de taart zijn in duigen. Je kunt niet meer wat je vroeger kon. En dat doet zeer, vreselijk zeer.
Diep gelukkig zijn zij die treuren? Heer, hoor ik u dat echt zeggen? Wat maakt u me nou? Wat is dat voor een onzin? Ik durf dat niet tegen mensen te zeggen die het moeilijk hebben. Stel je voor zeg, dat iemand me vertelt hoe moeilijk ze het hebt, en dat ik dan zeg dat ze gelukkig is, dat u diep gelukkig bent, zalig, omdat Jezus gezegd heeft: zalig, diep gelukkig, zijn zij die treuren. Stel je voor zeg…..
Nee, dan dat zinnetje van Herman Finkers: “Ik heb je liever dan geluk”. Dat zinnetje ontroert. En weet u: het gebeurt hier in huis. De man had zijn toekomst zo anders voor zich gezien. Had nog plannen om van alles met zijn vrouw te gaan doen. En toen gebeurde dit, werd hij ziek, moest hij verzorgd worden, kon hij niet meer thuis blijven wonen en kwam hij hier. Nee, geluk kun je dat niet noemen. Pech. Diepe pech. Domme pech. Ja, domme pech. Want het is niet God die u ziek gemaakt heeft, nee, zo gaat het nu eenmaal in het leven. Het is gewoon pech, echt pech.
En toch, naast die pech is er ook nog iets anders. Ja, het geluk is weg. En dat is erg. Dat doet zeer en dat moeten we volstrekt serieus nemen. Maar er is toch ook iets anders. Liefde. Liefde van een vriend, een vriendin, een man, een vrouw, een kind, een medewerkster, een vrijwilliger. Die liefde is er. En het is die liefde waar Herman Finkers van zingt als hij zegt: “Ik heb je liever dan geluk”. Er is iets dat liever is dan geluk. En dat is de trouw van die mensen van wie je houdt.
Nee, begrijp me goed, ik bedoel niet dat je niet somber mag zijn, ik bedoel niet dat je niet mag huilen, dat je er niet gewoon ontzettend van mag balen dat je niet gezond meer bent en dat je er niet boos of opstandig over zou mogen zijn. Dat mag u wel,
daar heeft u alle recht toe. En toch…..
Nee, niet ‘en toch’, want dat verdriet is er, dat mag niet worden weggepoetst. Maar naast dat verdriet is er iets dat nog meer is, een mens, iemand om wie je geeft en iemand die om jou geeft. Iemand die tegen jou zegt en tegen wie jij zou willen zeggen: Ik heb je liever dan geluk.
In die woorden van Jezus, die vertelt hoe God naar mensen kijkt, gaat het daarom. Jezus zegt: “zalig, diep gelukkig, zijn de mensen die treuren”. Nee, niet omdat ze blij moeten zijn, niet omdat ze dankbaar moeten zijn of iets dergelijks, niet omdat ze ‘hun zegeningen moeten tellen’ of zoiets, nee, daarom allemaal niet. Maar als Jezus zegt: “Zalig, diep gelukkig zijn zij die treuren” dan gaat het er om dat er iets is die verder gaat. Om liefde die blijft, zelfs ondanks ziekte. En zelfs ondanks de dood. Want ook al leeft je geliefde niet meer, je liefde voor hem, voor haar, blijft.
Jezus leert de leerlingen te kijken naar mensen, zoals God naar mensen kijkt. “Zalig, diep gelukkig, zijn zij die treuren”. Ja, dat is absurd, maar het geeft ook iets heel moois aan. Niet dat Jezus vindt dat u maar dankbaar moet zijn, nee dat totaal niet, maar wel dat Jezus vertelt wie voorrang hebben, naar wie Gods liefde het meest uit gaat: naar mensen die het niet meer redden in hun eentje, die een ander nodig hebben.
Die vreemde woorden “zalig zijn zij die treuren” maken duidelijk dat God niet vooral kijkt naar de belangrijke mensen, naar de gezonde mensen, naar de dokter, de notaris en de dominee, maar dat God begaan is en geraakt wordt, door mensen die het alleen niet meer redden.
En daarom komen we hier op zondag bij elkaar. Om eerlijk te zijn. Om niet zomaar net te doen alsof we altijd blij zijn, want dat zijn we niet altijd. Maar ook niet om altijd alleen maar somber te zijn. Want we komen hier en worden hier herinnerd aan iets anders, dat er iets is dat nòg meer is dan geluk: liefde.
“Ik heb je liever dan geluk”. Herman Finkers zegt daarmee: “ik zou heel graag geluk willen hebben, ontzettend graag, maar ik heb jou liever, duizend keer liever. Want je bent een stuk van mij. Je geeft om mij en ik geef om jou. Je troost mijn tranen. Je helpt me liefdevol. Je kijkt naar me om. En uit alles merk ik dat je van me houdt. Ja, ik heb je liever dan geluk.”
En zo, zoals Herman Finkers dat zingt, zo vertelt Jezus over God. En zo laat Jezus het ook zien. Dat hij u liever heeft dan geluk. En we zullen de komende maanden horen dat Jezus zijn geluk zelfs op het spel zet, weg geeft, tot aan het kruis, omdat hij u liever heeft dan geluk. Omdat hij u niet los wil laten, maar met u mee wil gaan, zelfs de diepte in.
En wij? Misschien is het voor ons te groot om tegen God en Jezus te zeggen: “God, ik heb U liever dan geluk”. Dat geeft ook niet, want dat is ook wel heel hoog. Maar hier in de kerk vieren we, dat Jezus dat wel heeft laten zien, tot aan het kruis aan toe
waar hij zelfs zijn leven weggeeft, om ons duidelijk te maken: “Lief mensenkind, ik heb je liever dan geluk”.
Amen.